Δημόσιες Βιβλιοθήκες: «Οι ακυβέρνητες πολιτείες» του υπουργείου Παιδείας

 Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών

Δαμιανός Μωραΐτης*

Οι 46 Δημόσιες Βιβλιοθήκες οργανικά ανήκουν στο ΥΠΑΙΘ, όπως και τα Γενικά Αρχεία
του Κράτους (ΓΑΚ), δύο πολύ, μα πάρα πολύ, σημαντικοί δημόσιοι φορείς. Θα μου πείτε
«είναι κακό αυτό;» Οχι, το κακό δεν είναι αυτό. Το κακό είναι πως το υπουργείο φαίνεται
να αδιαφορεί για τις Βιβλιοθήκες και τα ΓΑΚ και αυτό είναι ορατό με μια πρώτη ματιά
στο οργανόγραμμα του υπουργείου. Εκεί στο τέλος του οργανογράμματος, μα εντελώς
στο τέλος, διαβάζουμε:

Γενική Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού
Διεύθυνση Εποπτείας και Ανθρώπινου Δυναμικού ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ και Αποκεντρωμένων
Υπηρεσιών
Τμήμα Α’ Ανθρώπινου Δυναμικού ΝΠΔΔ και Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών
Τμήμα Β’ Εποπτείας και Ανθρώπινου Δυναμικού ΝΠΙΔ
Τμήμα Γ’ Βιβλιοθηκών
Τμήμα Δ’ Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ).

Καταλάβατε; Μα για τις Βιβλιοθήκες και τα ΓΑΚ η «Γενική Διεύθυνση Ανθρώπινου
Δυναμικού» είναι το καταλληλότερο τμήμα του υπουργείου;
Η αίσθησή μου είναι πως έχουν αφεθεί απλώς να υπάρχουν μέχρι να «σβήσουν». Μιαν
άλλη φορά θα αναφερθούμε αναλυτικά για το τι ακριβώς σημαίνει, πώς εκδηλώνεται και
πού αποσκοπεί αυτή η πολιτική. Επιγραμματικά θα μπορούσα να αναφέρω μόνο:

• Δεν προσλαμβάνεται προσωπικό έστω και για να αναπληρωθούν οι συνταξιοδοτήσεις.
• Δεν υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση, ούτε για τις στοιχειώδεις ανάγκες μερικές φορές.
• Δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός - αυτό που θα λέγαμε «Εθνική Πολιτική Βιβλιοθηκών».

Και παρά το ότι, χάρη στις άοκνες και διαρκείς προσπάθειες του ελάχιστου προσωπικού
τους και πολλών εθελοντών, οι Βιβλιοθήκες επιμένουν να αναπτύσσουν δράσεις και
δραστηριότητες πέραν της βασικής τους λειτουργίας, διαβλέπω δύο χρόνια τώρα μια
προσπάθεια «στραγγαλισμού» των Βιβλιοθηκών!

Οι Βιβλιοθήκες ως περιφερειακές υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ διοικούνται από Εφορευτικά
Συμβούλια τα οποία ορίζονται κεντρικά από το ΥΠΑΙΘ για συγκεκριμένη θητεία και
στελεχώνονται από ανθρώπους της περιοχής τους. Από μια μικρή έρευνα μεταξύ των 46
Βιβλιοθηκών θα διαπιστώσει κανείς εύκολα ότι υπάρχουν πολλές Βιβλιοθήκες στις οποίες
έχει λήξει η θητεία του Εφορευτικού Συμβουλίου και δεν έχει οριστεί νέο, σε μερικές
τουλάχιστον δύο χρόνια τώρα! Η Βιβλιοθήκη Λεβαδείας δεν έχει Εφορευτικό Συμβούλιο
από τον Ιανουάριο του 2021, η Βιβλιοθήκη Λαμίας από τον Δεκέμβριο του 2020, η
Βιβλιοθήκη Σιάτιστας και η Βιβλιοθήκη Ελευθερούπολης εδώ και δύο χρόνια (από το
2019), η Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου για τρία χρόνια (από το 2018) κ.λπ.

Μην ξεχνάμε επίσης ότι και το Γενικό Συμβούλιο Βιβλιοθηκών ορίστηκε μόλις πριν από
δύο μήνες, με δύο χρόνια καθυστέρηση, όπου η συγκυρία μάς οδηγεί σε δεύτερες σκέψεις
περί υστεροβουλίας και καιροσκοπισμού κάποιων.

Για τις Βιβλιοθήκες χωρίς Εφορευτικό Συμβούλιο η κατάσταση είναι στάσιμη και
απελπιστική, γιατί ουσιαστικά δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί καμία δαπάνη για τη
λειτουργία τους (τραγικό), μα ούτε και κανένα αναπτυξιακό έργο από αυτά που
χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (επίσης τραγικό).
Αποτέλεσμα; Δεν μπορούν να απορροφηθούν τα ετήσια κονδύλια, τα οποία μένουν στα
χαρτιά και κατόπιν επιστρέφονται στο υπουργείο.

Να οριστούν επιτέλους Εφορευτικά Συμβούλια όπου λείπουν! Πόσο δύσκολο είναι;

*Πρόεδρος του συλλόγου «Φίλοι της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς»